Il-Qala (Gozo)
Qala is de meest oostelijke gelegen plaats op het eiland Gozo. De plaats ligt op ongeveer zes kilometer ten oosten van Victoria en telt ongeveer 1.858 inwoners. De naam Qala betekent Haven. En dat heeft eigenlijk betrekking op de haven van het nabij gelegen Mgarr.
Door de vondst van scherven van aardewerk en stenen bijlen, konden archeologen vaststellen dat de plaats waar Qala ligt al ruim 6.000 jaar wordt bewoond. De resten dateren bijvoorbeeld uit de Punische periode. Ook zijn er verschillende zaken ontdekt uit de Megalithische tijd. Bij Is-Sidra bijvoorbeeld, werden in de rotsen ingesleten wagensporen gevonden met een lengte van ruim zestig meter. Opvallend is ook de monoliet l-Hagra l-Wieqfa (de staande steen) die in de basis een doorsnede heeft van 1,7 meter en wel 3,9 meter hoog is. Een solitair staande steen als deze, wordt ook wel een menhir genoemd. Aangenomen wordt dat deze menhir ooit onderdeel was van een tempel of monument. Volgens de legende echter, zou de steen meegenomen zijn door de reuzin Sansuna, die ook de tempel van Ġgantija gebouwd zou hebben. Zij was anderhalf keer zo groot als de steen hem gebruikte hem als stoel tijdens het spinnen, terwijl ze op tuinbonen zat te kauwen, waardoor ze enorm sterk werd. Er wordt wel verteld dat mensen ooit dachten dat meisjes sneller zwanger werden als zij een paar rondjes rondom de steen liepen. Tijdens de vroege Middeleeuwen had Gozo veel last van plunderaars. Door de komst van de ridders van de Johannieterorde kwam hier een eind aan. Zij bouwden enkele verdedigingswerken zoals It-Trunciera (St. Anthony's Battery) in het jaar 1732. Ook werd de kust beschermd door een aantal verdedigingswerken die Fougasse genoemd worden. Hier werd munitie opgeslagen. Vanuit de fougasse kon direct op de vijand worden geschoten. Op de uiterst oostelijke punt van Gozo is de Isopu Tower (it-Torri ta' Isopu) te vinden. Deze toren werd door de ridders gebouwd in 1667 en is de enige toren waarvandaan op de Franse vloot werd geschoten, toen de Fransen in 1798 succesvol poogden het land in te nemen.
De kerken
De st. Joseph-parochiekerk van Qala, werd gebouwd tussen de jaren 1882 en 1889 en staat in het centrum van de plaats. De oude kerk stond een stuk uit het centrum en werd al in de late zestiende eeuw gebouwd. De barokke kerk is natuurlijk prachtig beschilderd aan de binnenzijde en is afgewerkt met een enorme hoeveelheid bladgoud. In de wijk 'Tal-Blat' staat ook de kerk voor de onbevlekte ontvangenis die ook wel Il-Madonna tal-Blat wordt genoemd. Deze kerk werd gebouwd in 1770 en biedt een prachtig uitzicht over de omgeving en Comino. Volgens de overlevering is de kerk zo gebouwd dat mensen op Comino tijdens zwaar weer toch de mis konden volgen en daarvoor niet de gevaarlijke overtocht naar Gozo hoefden te maken.
Windmolens
In Qala staan twee windmolens, waarin vanaf de negentiende eeuw graan werd gemalen. De Ta' Randu-windmolen werd gebouwd in 1853 en werd gebruikt om graan te malen tot 1977. Deze windmolen wordt gezien als één van de best bewaarde windmolens van de hele republiek Malta. De andere windmolen, genaamd Ta' Sufa, werd eveneens halverwege de negentiende eeuw gebouwd, maar verkeert momenteel in slechte staat.
Een bezoek
Hoewel de bevolking van de plaats vroeger voornamelijk in de landbouw en visserij werkzaam was, is de plaats tegenwoordig redelijk ingesteld op toeristen. Er zijn diverse restaurantjes (waaronder zich ooit het Nederlandse restaurant Tad-Dutch bevond) en barretjes. Ook zijn er souvenirshops en enkele andere winkeltjes. Onder de bevolking van Qala is het strand van Ħondoq ir-Rummien erg populair. Dit kleine zandstrandje ligt ten zuidenwesten van Qala, tegenover het eiland Comino. Het strandje is ideaal voor snorkelaars en beginnende duikers. In de zomers is het mogelijk om hier tot laat in de avond te verblijven. Op dit strandje was het dat op 3 juni 1943 drie Duitse militairen aanspoelden, nadat zij in een rubberen bootje waren gevlucht vanuit een kamp nabij Pembroke, waar zij als krijgsgevangenen verbleven. Bewoners van Qala zagen hun kans schoon om hun frustraties over de ellende, honger, spanning, bommen, doden, verwoesting en ziekte die de oorlog hen hadden gebracht te botvieren op de Duitsers. Politieagenten konden maar net voorkomen dat de Duitsers gelyncht werden met hooivorken en slagersmessen. Pas toen de Britse soldaten vanaf de RAF-basis in Ta' Dbieġi aankwamen, konden de Duitsers worden ontzet, waarna zij werden teruggebracht naar hun kamp.
De kust rond Qala is vooral erg rotsachtig. Op slechts een paar plaatsen is het land te betreden vanaf de zee of andersom. Er is erg veel natuur rond de plaats en in het landschap staan verschillende historische overblijfselen. Mede daardoor is het wandelen in de omgeving erg populair onder toeristen. Langs de kust kunnen op verschillende plaatsen zoutpannen worden gevonden, waarvan sommigen tegenwoordig nog gebruikt worden voor het winnen van zout uit zeewater.
Bereikbaarheid
Vanaf de veerboot vanaf het hoofdeiland Malta is Qala gemakkelijk te voet te bereiken. De te lopen afstand vanuit de haven in Mgarr bedraagt ongeveer anderhalve kilometer. Met de bus is de plaats eveneens rechtstreeks te bereiken vanuit Mgarr. Hiervoor kan gebruik worden gemaakt van buslijn 303, welke de plaats tevens met Victoria verbindt. Met een huurauto is Qala gemakkelijk te bereiken vanuit Mgarr. Vanaf veerboot wordt de steil stijgende weg niet naar links gevolgd, maar gaat de rit boven rechtdoor en rechtsaf. Vervolgens gaat de route bij de eerste kruising buiten de bebouwde kom rechtsaf. Vervolgens wordt na 600 meter het centrum van Qala bereikt. Vanuit de richting Victoria kan het beste via Nadur naar Qala worden gereden.
|
