Mdina (L-Imdina)

Uitzicht op Mdina

Mdina (fonetisch: Imdina) is een prachtig Middeleeuws burchtstadje, dat ook wel 'de stille stad' wordt genoemd. Het was tot het jaar 1530 de absolute hoofdstad van Malta. Het stadje is gelegen op een rotsplateau op 210 meter hoogte. De plaats telt tegenwoordig nog slechts 232 vaste bewoners en ligt hemelsbreed op ongeveer tien kilometer ten westen van Valletta. Mdina betekent 'stad'. De Arabieren gaven de plaats die naam. De stad is ook bekend onder de namen Melita, Cittá Vecchia en Notabile. Mdina ligt op een steenworp afstand van Rabat. In feite wordt alleen alles binnen de stadsmuren Mdina genoemd en alles direct daarbuiten Rabat. Rabat is ontstaan rondom de catacomben die de Romeinen aanlegden, omdat zij hun doden niet binnen de muren van Mdina wilden begraven.

Geschiedenis van Mdina

Archeologische vondsten wijzen erop dat de plaats waar de stad der stilte werd gesticht, al wordt bewoond vanaf ongeveer 4000 jaar v. Chr. De Feniciërs begonnen ongeveer 700 jaar v. Chr. met het versterken van de verdedigingswerken van de stad. Dit deden ze waarschijnlijk vanwege de strategisch gezien gunstige ligging. Het ligt immers op een hoog punt en zo ver als mogelijk van de zee af, waar immers het gevaar van piraten en plunderaars loerde. Ook de Romeinen maakten de stad vanaf 200 jaar v. Chr. hun hoofdstad. Later werd de stad steeds meer voorzien van vestingwerken om het te beschermen tegen indringers. Hiermee begonnen de Arabieren omstreeks het jaar 870. Ook de ridders van de Johannieterorde en hun tijdgenoten legden verschillende forten aan. Onder leiding van de Aragonese grootmeester Fra Martin de Redin (1579 – 1660) werden aan de zuidzijde van de stad drie bastions gebouwd. Doordat Mdina aan de andere zijde beschermd werd door de afgrond, was het voor belagers vrijwel onmogelijk om de stad in te nemen. De Maltese edelen die het eiland op aristocratische wijze bestuurden (de universitá), waren de voornaamste bewoners van de paleizen in de stad. Deze groep mensen bestond uit twintig notabele families, die zich eigenlijk niet mengden met de rest van de bevolking.

Naarmate de tijd vorderde, werd het belang van Mdina steeds geringer. De ridders hadden zich immers 'ver weg', rondom de Grand Harbour, gevestigd. Mdina was hierdoor niet langer het economische en bestuurlijke centrum van Malta. De ridders kozen voor Birgu (/Vittoriosa) en daarna voor Valletta als nieuwe hoofdstad van Malta. De adel bleef echter in Mdina wonen. Het waren de Britten die er aan het begin van de negentiende eeuw voor zorgden dat Valletta in alle opzichten de enige hoofdstad van Malta werd.

Een bezoek

Mdina draagt de bijnaam 'the silent city' / de stille stad. Het dankt deze naam aan het feit dat er (vrijwel) geen gemotoriseerde voertuigen de stad in mogen. De stad doet Middeleeuws aan en is een soort openluchtmuseum met allerlei krappe straatjes en stegen waaraan prachtige oude gebouwen en monumenten staan. Van oorsprong is geen enkele straat echt recht en is het in de straatjes onmogelijk om verder te kijken dan een pijlschot.

Vilhena Gate

De meeste bezoekers zullen de burcht binnenkomen door de oorspronkelijk in 1724 gebouwde Vilhena gate. Via deze poort wordt het Publius Square bereikt. Aan de rechterkant ligt het Vilhena Palace, wat een gastenhuis was van Grootmeester Fra Antonio Manoel de Vilhena en dat rond 1730 werd gebouwd. Tegenwoordig huist het natuurhistorisch museum in het pand. Dit is een ouderwets ingericht educatief museum. Op eerste verdieping wordt verteld over de verschillende soorten ondergrond en de manier ze worden gebruikt. Op tweede verdieping is een grote collectie opgezette vogels en schelpen te bewonderen en er is wat informatie te vinden over de vier eilanden van de archipel.

Aan de andere zijde van het plein staat de Tower of the Standard, dat tegenwoordig het politiebureau is. De hoofdstraat van Mdina is Villegaignon street. Hier is het paleis Palazzo Inguanez te vinden, wat het paleis is van de adellijke familie van de nakomelingen van graaf Antonio Inguanez. Hij was de stadhouder van Malta in het begin van de vijftiende eeuw. Ook de paleizen van andere adellijke families staan hier, zoals het Palazzo Falzon. De straat eindigt op Bastion Square bij bastion Esplanade dat een schitterend uitzicht biedt over de omgeving. Hiervandaan is het mogelijk om in de verte onder andere de geürbaniseerde zone rond Valletta, het nationale stadion en de Mosta dome te zien liggen.

Tot de andere bezienswaardige gebouwen in stadje, behoren het oude gerechtsgebouw Corte Capitanale en de Karmelietenkerk. Deze laatste werd gebouwd tussen 1660 en 1675 en is een uitstekend voorbeeld van de Maltese barokke architectuur. Naar het schijnt begon hier in september 1798 de opstand tegen de Fransen. Toen zij poogden de kerk voor een tweede maal te plunderen, staken de rebellen daar een stokje voor. Een kleine jongen sloeg alarm door de klokken te luiden, waarna de opstand aanving.

De Sint Pauls kathedraal

De Sint Paul's kathedraal

Het bezichtigen van de Sint Paul's kathedraal vormt voor veel mensen het hoogtepunt van het bezoek aan Mdina. Deze kathedraal staat aan het centraal gelegen Sint Pauls plein. In deze kerk zou het fundament gelegd zijn voor het katholieke geloof op het eiland. Deze barokke kerk werd gebouwd naar een ontwerp van de Maltese architect Lorenzo Gafà (1639 – 1703) tussen 1696 en 1705. Dit gebeurde op de resten van een Normaanse kerk, die er in de twaalfde of dertiende eeuw was gebouwd en die in 1693 als gevolg van een zware aardbeving op Sicilië onherstelbaar beschadigd raakte. Net als veel andere Maltese kerken, oogt de buitenkant niet bijzonder. Aan de binnenzijde is de kerk echter zeer rijk versierd, met fresco's, allerlei goudwerk, beelden en schilderijen (waaronder werk van Mattia Preti). Voor de kathedraal staan twee nagemaakte kanonnen. Helaas zijn de oorspronkelijke exemplaren vervangen, want op één daarvan stond de tekst: 'Niepoort me fecit Hagae 1641', wat zoiets betekent als: 'Niepoort heeft me gemaakt te Den Haag in 1641'. Rechts naast de kathedraal is, in het oude seminarium, het kathedraalmuseum te vinden. Hier kunnen ook toegangsbewijzen voor de entree van de kathedraal worden aangeschaft.

Het Vilhena Palace

Ontspanning

In de zomer kan het erg druk worden in Mdina. Het stikt er dan van de groepen toeristen, die met bussen naar de stad komen. In de stad bestaan voor bezoekers namelijk nauwelijks mogelijkheden om te overnachten. Er zijn wel hotels, maar die zijn of vol, of erg prijzig. Sommige van de stille steegjes leiden naar restaurantjes en terrasjes die vaak gevestigd zijn in de tuinen van de oude gebouwen. Aanrader is het restaurantje Fontanella, welke zich op de oude stadsmuur bevindt. Op straat en in de kleine kiosken worden allerlei spullen verkocht, zoals souvenirs, ijs en frisdranken.

Direct buiten de stad bevindt zich een tuin die voldoende rust en schaduw biedt om even bij te komen van een bezoek aan de stad. Deze groene zone, Howard Gardens, is vernoemd naar Joseph Howard; de eerste autonome premier van Malta (van 1921 tot 1923). Direct buiten de bastions, in de droge 'stadsgracht', bevindt zich eveneens een tuin. Deze heet Il-Foss tal-Imdina en de (hoofd)ingang ervan is te vinden nabij Greeks' Gate. Vanuit de Howard Gardens vertrekken ook de paardenkoetsjes die toeristen meenemen voor een rondrit door de stad. Een 25 tot 30 minuten durende rondrit, voor maximaal vier personen, kost € 35, –. per koets.

Audiovisuele en interactieve shows

In Mdina bestaat ook de mogelijkheid een audiovisuele show te bezoeken; The Mdina Experience. Het gaat hier om een film die door middel van hoofdtelefoons in meerdere talen te beluisteren is. De 25 minuten durende film, geeft in vogelvlucht de geschiedenis van 3000 jaar Malta in het algemeen, en Mdina in het bijzonder, weer. Toeristen waarderen de voorstelling over het algemeen als goed. Ook de om de film gecreëerde ambiance wordt goed gewaardeerd. De film is te bezoeken in 'Casa magazzini'; een vrij onopvallend pand aan Mesquita street in Mdina, waarin ooit het buskruit van de ridders werd opgeslagen. Vlak na de ingang van Mdina is aan de rechterzijde de attractie Mdina Dungeons te vinden. Dit is een wandeling langs 'enge' tafereeltjes met wassenbeelden. Ook hier wordt de geschiedenis van Mdina uitgebeeld, zij het op een wat minder realistische manier. Folteringen, epidemieën, moord en doodslag passeren de revue. De scènes die worden uitgebeeld, hebben wel wat weg van de Fata Morgana in de Efteling.

Bereikbaarheid

Mdina is goed te bereiken met de bus vanuit Valletta. Buslijnen 50 51 52 53 en 56 rijden naar de Rabat Interchange; een halte nabij de Howard Gardens, vlak buiten de stad. De stad torent al van verre uit boven het landschap en is dus moeilijk te missen. Dit geldt natuurlijk ook voor bestuurders van huurauto's die naar de stad rijden. Het is in dat geval het beste om te parkeren op één van de twee parkeerplaatsen die tussen Mdina en Rabat liggen. De loopafstand tot Mdina Gate is vanaf daar erg gering.